Notule

Sojawerkgroepvergadering

gehou om 10h00 op 27 Januarie 2016 in die Konferensielokaal, PNS-kantoorgebou, Woodmead



  1. Opening

    Dr Erhard Briedenhann open die vergadering met gebed.

  2. Verwelkoming

    Die Voorsitter, Mnr GJH Scholtemeijer, heet almal welkom by die eerste vergadering van die Sojawerkgroep van die jaar. Hy verwelkom in die besonder vir Mnre Prinsloo, Hills, Mee Bronkhorst en Ntidi, wat vir die eerste keer 'n verga­dering van die Werkgroep bywoon.

  3. Presensie

    Teenwoordig

    Mnr GJH Scholtemeijer Voorsitter
    Mnr J Botma Produsent: Vrystaat
    Dr E Briedenhann PNS
    Me L Bronkhorst LNR-IGG
    Mnr C Cloete Dow AgroSciences
    Mnr HP Conradie Produsent: Mpumalanga
    Mnr G de Beer PNS-Kontrakteur
    Dr J de Kock PNS
    Dr J Dreyer PNS
    Mnr CJ du Plessis Produsent: KwaZulu-Natal
    Mnr G Engelbrecht K2-Saadbemarking
    Mnr W Engelbrecht K2-Saadbemarking
    Mnr B Germishuys BASF
    Mnr C Havenga PNS-Kontrakteur
    Mnr N Hawkins SAGIS
    Mnr R Hills Agricol
    Mnr C Jacobs Produsent: Vrystaat
    Mnr S Jacobs Agricol
    Mnr M Janse van Rensburg Dept Landbou: Mpumalanga
    Mnr G Keun Hoof Uitvoerende Beampte
    Mnr D Kritzinger Syngenta
    Dr S Lamprecht LNR-NIPB
    Mnr C Louw GraanSA
    Me W Louw SAGL
    Prof F Meyer PNS/BFAP
    Me N Ntidi LNR-IGG
    Mnr J Prinsloo Dow AgroSciences
    Me M Purnell Agbiz Grain
    Mnr J Rankin Produsent: Noordwes
    Mnr G Roos Produsent: Mpumalanga
    Dr Y Tewoldemedhin LNR-NIPB
    Mnr A Theron PNS
    Mnr D van der Westhuizen Produsent: Mpumalanga
    Mnr A van Zyl Produsent: Noord-Kaap
    Me E Harmse PNS-Kontrakteur

    Verskonings

    Me R Beukes DAFF
    Mnr L Büchner Profert
    Me A de Beer LNR-IGG
    Mnr J du Plessis Produsent: Noordwes
    Prof D Fourie NWU
    Mnr J Grey Produsent: Mpumalanga
    Mnr T Prinsloo LNR-IGG
    Me M Scheepers DAFF
    Dr D Strydom UFS
    Mnr C Sturgess JSE
    Mnr E van den Bergh Pioneer
    Mnr D Uys Bayer
    Mnr WF van Wyk PNS-kontrakteur

  4. Personalia

    Mnr De Beer word terugverwelkom, na afloop van sy en Mnr Van Wyk se besoek aan die EEAOC in Argentinië.

  5. Vasstelling van die sakelys

    Die sakelys word aanvaar, met toevoeging van:
    Punt 12.5   Swak opbrengste.

  6. Goedkeuring van die notule

    1. Notule van die Sojawerkgroepvergadering van 22 Okober 2015 en verwysing na webblad

      Besluit:

      1. Die notule van die vergadering van die Sojawerkgroep gehou op 22 Oktober 2015 word as gelese beskou en goedge­keur, en na die Bemarkingskomitee verwys, vir plasing op die webblad van die PNS.
  7. Huidige prys van sojabone – internasionaal en plaaslik

    Dr Briedenhann rapporteer aan die hand van die Januarie-uitgawe van die United States Department of Agriculture (USDA) se World Agricultural Supply and Demand Estimates (WASDE)-verslag dat die wêreldproduksie van sojabone tans te staan kom op 319 miljoen ton, met Brasilië wat na verwagting 'n produksierekord van 100 miljoen ton sojabone sal behaal. Hy sê 93% van die sojaboonaanplantings in Argentinië is afgehandel, met 'n oes van 57 miljoen ton wat na verwagting gelewer sal word. Hy noem dat die wêreldoordragvoorraad 'n geringe daling van een miljoen ton toon, met wêreldeindvoorrade wat rekordhoogtes bereik het en gevolglik afwaartse druk uitoefen op pryse. Hy sê sojaboonpryse beweeg tans sywaarts.

    Dr Briedenhann noem dat groot onsekerheid tans heers oor die nuwe seisoen se opbrengste, met 'n plaaslike oes van tussen 700 000 en 800 000 ton sojabone wat na verwagting sal realiseer.

    Dr Briedenhann sê dit wil voorkom of die druk wat die Amerikaanse dollar uitoefen op ander geldeenhede begin afneem, met die Suid-Afrikaanse rand wat die afgelope paar dae in 'n mate begin versterk het. Hy noem dat sojabone tans teen invoerpariteit verhandel, met betekenisvolle volumes sojabooninvoere wat reeds geoormerk is, en waarvan die meerderheid vanaf Paraguay afkomstig is. Hy sê sojaboonpersmarges kom tans te staan op minus R800 per ton.

    Dr Briedenhann rapporteer dat die afgeleide produsenteprys vir sojabone op 14 Januarie 2016 te staan gekom het op R6302 per ton, en dat sojabone gelewer Julie daardie oggend teen R6570 per ton op SAFEX verhandel het.

    Dr Briedenhann meld op navraag dat tussen 150 000 en 200 000 ton sojabone waarskynlik ingevoer sal moet word in die jaar wat voorlê. Hy bevestig dat die plaaslike persbedryf 'n moeilike jaar in die gesig staar.

  8. SAGIS

    Mnr Hawkins bied 'n oorsig aan van die nasionale en internasionale vraag- en aanbodsituasie van sojabone, en van die huidige stand van sake ten opsigte van produsentelewerings, soos gemeet teen die amptelike oesskattingsdata. Hy verskaf onder andere ook inligting oor plaaslike verbruiksyfers, oor plaaslike en internasionale pryse, en oor in- en uitvoere. Kennis word geneem dat dié en ander data ook gepubliseer word op die SAGIS-webblad.

    Kennis word voorts geneem van die SAGIS Weeklikse Bulletin gedateer 14 Januarie 2016, van die Maandelikse Bulletin van opgawe-inligting, gedateer 24 November 2015, en van die South African Supply and Demand Estimates Reports vir Oktober, November en Desember 2015.

  9. Weer- en klimaatsvooruitskouing

    Mnr Botma bied 'n oorsig van die plaaslike weervooruitsigte vir 2016, en van die weerstoestande wat in die huidige produkseiseisoen die hoof gebied moet word.

    Mnr Botma noem dat 2015 die warmste jaar in 136 jaar was. Hy sê land- en seetemperatuurpersentiele dui op uitermatige droë toestande vanaf Januarie tot Desember, met ondergemiddelde reën wat op talle plekke gemeet is. Hy sê tussen 45 en 50% van die normale reënval word verwag in die eerste drie maande van 2016, terwyl hoër as normale temperature in dié tydperk verwag word.

    Mnr Botma sê syns insiens sal die bestuur van ondervog moet verbeter.

  10. Oesskattings

    1. Nuutste oesskattings

      Geen verslaglewering.

    2. Nuutste Sclerotinia

      Dr De Kock noem dat die Sclerotinia-opnames, wat die afgelope paar jaar gedoen is, die resultate van 'n baie klein steekproef gereflekteer het. Hy sê daar is aanbeveel dat dié opnames gestaak word, ook omdat duidelikheid bekom is oor die gebiede waar die siekte voorkom, en oor die omstandighede wat gunstig is vir die siekte om pos te vat. Hy noem dat waarnemings van die siekte steeds gerapporteer sal word.

      Mnr Louw noem dat inligting ontbreek oor gebiede waar sojabone weens Sclerotiniabesmetting nie meer geplant word nie, met die gevolg dat die syfers skeefgetrek word. Hy sê hoewel die inligting van seisoen tot seisoen wissel, bly dit belangrike inligting.

      Dr De Kock rapporteer dat Bayer aansoek gedoen het om die registrasie van die Sclerotiniabeheermiddel, Contans. Hy sê na verwagting sal Contans, 'n biologiese beheermiddel, teen die einde van 2016 goedgekeur word.

      Mnr Germishuys noem dat BASF 'n hele aantal Sclerotiniabeheermiddels in die pyplyn het. Hy sê Sclerotinia sal by wyse van 'n algehele benadering hanteer moet word, vanaf grondprofielbestuur tot chemiese- en voedingsbestuur.

      Mnr Roos rapporteer dat Syngenta, BASF en Bayer besig is met Sclerotiniaproewe in Wonderfontein.

      Dr De Kock sê na die beste van sy wete is daar nie 'n plaaslike sojaboonteelprogram wat gefokus is op Sclerotinia nie. Hy noem dat teling by die Sclerotinia Initiative in Fargo, North Dakota baie stadig vorder.

  11. Produsente-aangeleenthede

    1. KwaZulu-Natal

      1. Algemeen

        Mnr Du Plessis noem dat produsente in die omstreke van Greytown, Winterton, Bergville, Pietermaritzburg en Cedara aan hom te kenne gegee het dat reëns vanaf die middel van Desember begin uitsak het, en dat die produsente wél geplant het. Hy sê die sojaboonaanplantings sal na verwagting min of meer dieselfde bly, hoewel daar kommer is oor die opbrengste.

        Mnr Havenga noem dat sojabone in die Normandiengebied vroeg in die seisoen haelskade opgedoen het, met mielies wat in die plek van die sojabone aangeplant is. Hy sê erge haelskade is ook gerapporteer in die Dundee/Glencoegebied. Hy noem dat die reënval in Paulpietersburg en Vryheid nie te goed was nie. Hy sê daar sal definitief minder sojabone aangeplant word in daardie gebiede, en meer mielies.

    2. Mpumalanga en Gauteng

      1. Algemeen

        Mnr Roos noem dat die sojabone wat in die Wonderfonteingebied geplant is goed lyk, terwyl sojaboonaanplantings in Stoff­berg begin regkom, na 'n minder goeie begin. Hy sê 'n algemene klagte is dat die sojaboonplante korter as normaal is, en nie lengte kry nie. Hy is van mening dat die sojaboonhektare in die omstreke van Carolina, Middelburg, Stoffberg, Belfast en Wonderfontein min of meer dieselfde sal bly.

        Mnr Van der Westhuizen noem dat die hitte vroeë sojaboonaanplantings beskadig het. Hy sê die afgelope twee jaar rig veral muise en duiwe groot skade aan op die lande. Hy meen dat die sojaboonhektare in sy gebied dieselfde sal bly.

        Mnr Conradie bevestig dat die sojabone aan die kort kant is, en goed blom. Hy sê as genoeg reën uitsak, sal die oeste beter wees as die van die vorige jaar.

        Mnr Du Plessis noem dat die sojaboonaanplantings in Morgenzon nog nooit vir hom so mooi gelyk het as in dié jaar nie.

    3. Noordwes- en Limpopoprovinsie

      1. Algemeen

        Prof Meyer rapporteer dat die omstandighede in die Noordwes-provinsie baie sleg is, met die gevolg dat sojabone hoofsaaklik onder besproeiing geplant is.

        Mnr Rankin is van mening dat 'n derde van die sojabone wat aanvanklik geplant sou word, wél geplant is, hoewel die son helfte daarvan doodgebrand het. Hy sê die situasie verbeter na Tarlton se kant en verder, in die rigting van Gauteng. Hy noem dat die eerste aanplantings wat begin blom, baie laag en swak is.

    4. Vrystaat

      1. Algemeen

        Mnr Jacobs rapporteer dat sojaboonaanplantings in dele van die Oos-Vrystaat baie goed lyk. Hy sê ten minste 95% van die sojabone wat volgens produsentevoornemens geplant sou word, is wél geplant.

        Mnr Botma rapporteer dat toestande in die noordelike dele van die Vrystaat baie soos dié van Noordwes is. Hy sê talle produsente in die sanderige gebiede kon eers in Desember begin plant, met 'n geraamde 24 000 hektare sojabone wat in die Senwesgebied geplant sal word, teenoor die 67 000 hektare wat gewoonlik geplant word. Hy noem dat die helfte van daardie 24 000 hektare beskadig is.

    5. Oos- en Noord-Kaap en Suid-Westelike distrikte

      1. Algemeen

        Mnr Van Zyl noem dat nagenoeg 30% van die normale sojaboonaanplantings in die Noord-Kaap aangeplant is, as gevolg van toenemende Sclerotiniadruk. Hy sê hy sou graag wou sien dat chemiese maatskappye Sclerotiniabeheerproewe in daardie omgewing doen.

        Mnr Engelbrecht sê syns insiens gaan sojaboonopbrengste almal verbaas, hoewel die klein en lae peule die stroopproses gaan bemoeilik. Mnr Havenga sluit hierby aan, en noem dat sojabone wat laat geplant word as gevolg van reënvaltoestande dikwels beter doen.

        Mnr Willem Engelbrecht is van mening dat tussen 80 en 90% van die produsentevoornemens ten opsigte van sojaboon­aanplantings in Mpumalanga verwesenlik is. Hy bevestig dat baie min sojabone aangeplant is in die westelike gebiede. Hy sê selfs in Koedoeskop, waar saad onder besproeiing vermeerder word, het van die plante doodgebrand in temperature wat in die omgewing van 50 grade Celcius gedraai het. Hy noem dat baie lande in die Oos-Vrystaat nie geplant is nie, en waarskynlik na koring sal gaan, indien voldoende koringsaad beskikbaar sou wees.

        Mnr Louw noem dat 2015 die eerste keer in sy loopbaan was dat die plantvenster verbygegaan het sonder dat sommige produsente kon plant. Hy sê 'n opname onder produsentelede dui daarop dat 75% van die beplande sojaboonaanplantings of net minder as 500 000 hektare wel geplant kon word, met 80% van die beplande aanplantings in Mpumalanga wat gereali­seer het, 65% van dié in KwaZulu-Natal, 60% van dié in die Oos-Vrystaat, minder as 5% in die westelike Vrystaat, en 25% in die Noordwes.

  12. Navorsing

    1. Nasionale cultivarproewe 2015-2016

      Me Bronkhorst rapporteer dat sewe cultivarevaluasieproewe aangeplant is in die koel gebiede, elf in die matige gebiede, en vier in die warm gebiede. Sy noem dat drie van die proewe nie aangeplant kon word nie, as gevolg van die vogsituasie, en wél dié by Clocolan, Migdol en Hoopstad. Sy sê die proewe by Bethlehem, Delmas, Kinross en Middelburg in die koel gebied lyk goed; terwyl die proef by Clarens goed ontkiem het, hoewel dit tans droog is in daardie gebied. Sy noem dat dit ook baie droog is in Kokstad.

      Me Bronkhorst rapporteer voorts dat die proewe wat in die matige gebiede by Bergville, Cedara, Glen, Greytown, Kroonstad en Potchefstroom geplant is goed lyk, maar dat die proef by Cedara droog is. Sy sê die Dundee-proef is deur voëls vernietig.

      Me Bronkhorst noem dat die proewe wat in die warm gebiede aangeplant is deurgaans goed lyk, maar voeg by dat snywurms en vals draadwurms die Koedoeskopproef beskadig het.

      Die Voorsitter bedank Me Bronkhorst vir die terugvoering.

    2. Roes

      Dr De Kock rapporteer dat die sojaboonroespamflet hersien en opgedateer is. Hy noem dat die lys van chemiese middels waarmee sojaboonroes beheer kan word geheel en al hersien en opgedateer is met die name van nuwe middels, aangesien van die middels wat vroeër gelys is, intussen onttrek is van die mark. Hy sê die pamflet sal op die PNS se webblad (www.proteinresearch.net) gepubliseer word, met die beskikbaarheid van die opgedateerde pamflet wat so wyd moontlik adverteer sal word.

    3. Biobrandstowwe

      Kennis word geneem van die verslag getitel "Nuusberigte en tendense in die biobrandstof- en oliesadebedryf: Vierde kwartaal – 31 Desember 2015" en van die artikels "SA verpas biobrandstof-bus" en "Regering moet nóg dink oor biobrandstof".

    4. Sojaboonwebstudie / Onderwerpe vir webstudies

      Die Voorsitter hou die nuutste opgedateerde sojaboonwebstudie voor aan die lede. Hy sê die webstudies word gereeld onderneem, sodat die lede op hoogte gehou kan word van die nuutste verwikkelinge in die sojaboonbedryf, van tegnologiese vordering wat behaal word, en dies meer. Hy reël dat die opgedateerde webstudie na die Raad verwys word.

      Dr Dreyer noem dat al meer debat gevoer word oor die uitdaging om sojabone op 'n effektiewe, winsgewende, dog volhoubare manier te produseer, sodat die voetspoor wat agtergelaat word geminimaliseer kan word.

      Dr De Kock sê daar word by herhaling gestel dat onkruidbeheer 'n deurlopende proses is, wat deur die loop van die hele jaar aandag verg. Dr Dreyer bevestig dat produsente by wyse van artikels en nuusbrokkies attent gemaak sal word op die belangrikste kwessies insake onkruidbeheer, wat tydens die PNS se onlangse Sojaboonsimposium te berde gebring is.

      Mnr Botma rapporteer dat gif wat in die huidige seisoen gebruik word om onkruid te beheer nie effektief is nie. Mnr Willem Engelbrecht verduidelik dat glifosaat oneffektief is, indien die plant se huidmondjies nie oopmaak nie. Hy sê glifosaat het geen effek gehad op onkruid in lande wat gedurende die hittegolf gespuit is nie.

      Mnr Van der Westhuizen noem dat grasdoder, wat agter die planter gespuit is, nie effektief gewerk het nie. Mnr Engelbrecht sê die gebrek aan reën het tot gevolg gehad dat die grasdoder nie kon inloog nie.

      Me Purnell doen aan die hand dat 'n artikel oor onkruidbeheer in uitermatig warm tye in die SAGraan en in die Landbouweekblad gepubliseer word.

      Besluit:

      1. Dat 'n artikel oor onkruidbeheer in uitermatig warm tye in die SAGraan en in die Landbouweekblad gepubliseer word.

        Drs De Kock, Dreyer
        Tegnologiekomitee
        Sojawerkgroep

      2. Dat die nuustste opgedateerde sojaboonwebstudie vir kennisname na die Raad verwys word.

        Mnr Keun
        Raad


    5. Swak opbrengste

      Die Voorsitter sê die kwessie van verbeterde gemiddelde sojaboonopbrengste per hektaar is tydens die vorige Sojawerkgroepvergadering te berde gebring, met aspekte soos onder andere bemesting, grondgedraagde siektes, saadbehandelings en dies meer wat geopper is. Hy sê Dr Lamprecht het die mening uitgespreek dat gefokus moet word op dit wat van belang is, met 'n multidissiplinêre benadering wat gevolg moet word, en Dr De Kock wat hierdie siening ondersteun het, en aangedui het dat die tyd ryp is dat mense van verskillende instansies soos BASF, Syngenta, Pioneer, Dr Lamprecht en andere bymekaarkom, sodat die pad vorentoe gebaan kan word. Hy doen aan die hand dat die saak verwys word na die Tegnologiekomitee.

      Dr Lamprecht is van mening dat 'n multidissiplinêre vergelykende studie van gebiede met min of meer dieselfde bioklimaat, waar goeie opbrengste behaal word, en streke waar swak opbrengste behaal word, as 'n vertrekpunt geneem kan word.

      Besluit:

      1. Dat die kwessie rakende 'n multidissiplinêre benadering tot verbeterde gemiddelde sojaboonopbrengste na die Tegnologiekomitee verwys word.

        Dr De Kock
        Tegnologiekomitee

  13. Saad

    Mnr Willem Engelbrecht rapporteer dat die saadproduksie-aanplantings gedoen is, en in Maart, April gestroop sal word. Hy sê syns insiens sal daar nie 'n probleem wees met saadvoorsiening nie.

    Mnr Rankin noem dat produsente in sy gebied nuwe sojaboonsaad sal moet koop, aangesien geen graan beskikbaar is wat as saad terug­gehou kan word nie. Mnr Theron sê syns insiens sal die beskikbaarheid van finansiering 'n groot rol speel in produsente se gewaskeuses.

  14. Tegnologie-oordrag

    1. Inligtingsdae 2016: Datums


      17-20 Mei Nampo-Oesdag
      20-24 Junie VUT Sojavoedselseminaar
      30 Augustus tot 1 September No-Till Konferensie

    2. Video-opnames

      Geen verslaglewering.

  15. Ander sake

    1. Nuusbrokkies

      Kennis word geneem van die nuusberigte, wat ingebind is as deel van Bylae H.

      Die Voorsitter noem dat daar by herhaling verwys word na die kwessie van rekordopbrengste van 100 boesels per akker in die nuusbrokkies. Hy sê die uitdaging is om 'n plaaslike produsent te identifiseer, wat bereid sou wees om 'n teiken van 6,5 ton sojabone per hektaar te jaag.

    2. Artikels

      Kennis word geneem van die artikels, wat ingebind is as deel van Bylae I.

    3. Werksaamhede van die Sandgrondontwikkelingskomitee

      Dr Dreyer noem dat Dr Danie Beukes van die Sandgrondontwikkelingskomitee hom ingelig het twee proewe aangeplant is op Mnr Danie Minnaar se grond, maar dat geen boeredae op die huidige stadium in die vooruitsig gestel word nie.

    4. Voorlegging: "Molecular markers for drought tolerance in soybean"


      Me M Cilliers, PhD-beursstudent

      Kennis word geneem van die afskrif van die voorlegging wat Me Cilliers tydens die vorige Werkgroepvergadering aangebied het.

    5. Inkomste- en kosteramings vir geselekteerde gewasse in die somerreënvalgebied 2015-2016


      Mnr SJ Ferreira

      Kennis word geneem van die inkomste- en kosteramings vir geselekteerde gewasse in die somerreënvalstreek vir 2015-2016.

    6. Sojaboonopbrengskompetisie

      Kennis word geneem van die reëls en regulasies ten opsigte van die RSA Weeg&Wen Opbrengskompetisie (Mielies en Sojabone).

    7. Knopwortelaalwurms

      Die Voorsitter sê dit is algemeen bekend dat knopwortelaalwurms belemmerend inwerk op sojaboonverbouing in sanderige gronde. Hy noem dat saadmaatskappye wél beskik oor verdraagsame of weerstandbiedende sojabooncultivars, en dat die PNS 'n beroep sal doen op dergelike maatskappye om daardie cultivars meer intensief te bemark.

  16. Datum van volgende vergadering

    Die volgende vergadering van die Sojawerkgroep vind plaas op 12 April 2016.

  17. Afsluiting

    Die Voorsitter bedank die teenwoordiges vir insette gelewer, asook vir hul aktiewe deelname. Aangesien daar geen verdere sake vir bespreking is nie, word die vergadering om 13:05 verdaag.