Notule

Sojawerkgroepvergadering

gehou om 10h00 op 4 Oktober 2007 in die Raadsaal van die Proteïennavorsingstigting, Rivonia


  1. Opening

    Die vergadering word met gebed geopen deur Mnr Wessel van Wyk.

  2. Verwelkoming

    Die waarnemende voorsitter, Dr M Griessel, heet almal welkom by die vergadering van die Sojawerkgroep.

  3. Presensie

    Teenwoordig
    Dr M Griessel PNS (Voorsitter, waarnemend)
    Mnr J Botma Produsent: Noord Vrystaat
    Mnr G Bührmann GW Bührmann Saad
    Dr J de Kock PNS
    Mnr CJ du Plessis Produsent: KZN
    Dr H du Plessis LNR-IGG
    Me A Enslin SAGIS
    Mnr C Havenga PNS-Kontrakteur
    Mnr L Killian PNS-Kontrakteur
    Mnr ID Lamprecht Mpumalanga: Departement van Land­bou
    Mnr E Maree PNS-Kontrakteur
    Me M Scheepers NDL
    Mnr WF van Wyk PNS-Kontrakteur
    Mnr S van Zyl GraanSA
    Mnr G Keun Hoof Uitvoerende Beampte
    Me E Harmse Sekretariaat

    Verskonings
    Mnr P Botha GraanSA
    Mnr D Cronjé Produsent: Mpumalanga
    Mnr FAS Potgieter GSA
    Mnr P Lübbe Agriocare
    Mnr GJH Scholtemeijer Voorsitter: PNS
    Mnr AJ van Vuuren NWK

  4. Personalia

    Geen.

  5. Vasstelling van die sakelys

    Die sakelys word aanvaar, met toevoeging van:

    • Item 14.3: Produksiekostebegrotings van verskillende gewasse; en
    • Item 14.4: Verslag – Simposium Grondgedraagde Siektes.

  6. Notules van die vergadering van 2 Mei 2007

    1. Goedkeuring van die notule van die Sojawerk­groepvergadering van 2 Mei 2007

      Besluit:

      1. Dat die notule van die vergadering van die Sojawerkgroep gehou op 2 Mei 2007 goedgekeur word.

    2. Goedkeuring van die notule van die Soja­werk­groepvergadering van 3 Augustus 2007

      Besluit:

      1. Dat die notule van die vergadering van die Sojawerkgroep gehou op 3 Augustus 2007 goedgekeur word.

  7. Algemene oorsig

    1. Oesskatting

      Dr Griessel wys daarop dat die Oesskattingskomitee meer resente inligting bekend gestel het as die dokument wat ingesluit is by die stukke van die vergadering, en neem die uitslae van die opname van die eerste voornemens om somergewasse te plant gedateer 27 September ter tafel. Hy sê die opname toon dat produsente van voorneme is om sowat 33 000 hektaar minder sojabone aan te plant as in die vorige seisoen, en versoek Me Scheepers om kom­mentaar te lewer.

      Me Scheepers meld dat die opname aan die einde van Augustus onderneem is, en dat die impak van die onlangse wyd-verspreide reën nie met die opname van die voornemens om te plant in ag geneem is nie. Sy rapporteer dat sy by produsente verneem het dat heelwat van die saadmaatskappye se sojaboonsaad uitverkoop was, en dat produsente aangedui het dat hulle van voorneme is om meer sonneblom aan te plant. Sy benadruk dat hierdie 'n voorlopige opname is, en dat die hersiene voornemens om te plant, wat in November vrygestel word, 'n beter aanduiding sal gee van die toedrag van sake.

      Mnr van Zyl noem dat die afname in sojaboonaanplantings bespreek is tydens GraanSA se Sonneblom- en Sojaboon­spesialis­werkgroepvergadering wat vroeër in die week plaasgevind het. Hy rapporteer dat produsente die beskikbaarheid van saad as rede hiervoor aangevoer het, en dat daar ook aangedui is dat die nadelige effek van die droogte op oeste die afgelope seisoen, tot gevolg gehad het dat 'n baie kleiner persentasie graan teruggehou is om as saad te gebruik in die nuwe seisoen. Hy sê probleme met klein pitjies het ook 'n invloed gehad. Mnr van Wyk noem dat hy deur 'n saadmaatskappy ingelig is dat 'n hele paar duisend sakkies saad nie gelewer kon word nie. Hy is die mening toegedaan dat daar 'n groter vraag na nuwe saad is aangesien produsente tot die besef gekom het dat nuwe cultivars nie geregistreer word nie weens die terughouding van graan om as saad te gebruik.

      Me Scheepers noem dat 'n opname getoon het dat 14 000 ton graan die afgelope seisoen teruggehou is deur produsente, wat die totale oes saam met die SAGIS-lewerings op 205 000 ton te staan bring. Sy bevestig dat die resultate van die volgende opname van die voornemens om te plant per provinsie aangedui sal word.

      Besluit:

      1. Dat die vergadering kennis neem van die uitslae van die Oesskattingskomitee se opname van die eerste voor­nemens om somergewasse te plant.

        Lede

    2. Provinsies

      1. KwaZulu-Natal

        Mnr du Plessis meld dat tussen 30 en 60mm reën in KwaZulu-Natal geval het, met beter neerslae in die Piet Retief-omgewing. Hy sê dat die produsente binne die volgende twee weke sal begin plant, maar dat 'n saad­maatskappy hom meegedeel het dat sojaboonsaad drie dae gelede uitverkoop is, en spreek die gedagte uit dat die tekort aan saad 'n beperkende faktor sal wees. Hy noem dat die saad wat hy vir ander produsente skoonmaak, baie klein en van 'n swak kwaliteit is.

        Mnr Bührmann sê dat die saadmaatskappye weens die terughouding van graan as saad, al hoe minder voorrade saad aangehou het. Hy noem dat saadprodusente om dieselfde rede ook minder saad begin produseer het. Hy sê dat die grootte van saad varieer van klein tot redelik groot, afhangend van waar die saad geoes is. Hy noem dat klein pitjies spesiaal bestel is vanuit onder meer Douglas, Lückhoff en Hopetown, weens die geweldige hoë plante­stand van 500 000 plante per hektaar onder besproeiing. Hy sê dat die klein saad baie goed ontkiem, en geen opbrengsverskille toon nie. Hy is die mening toegedaan dat klein pitjies tot groot voordeel van die bedryf aangewend kan word.

        Mnr Havenga meen dat daar om verskeie redes minder sojabone aangeplant sal word in KwaZulu-Natal. Hy noem as voorbeeld dat 'n groep Argentyne hulle aanplanting in Normandien met ongeveer die helfte verminder het, dat produsente verwikkelinge in die biodieselbedryf inwag voor hulle meer sojas aanplant, en dat die goeie mielieprys in verhouding tot dié van sojas tot gevolg het dat meer mielies aangeplant sal word. Hy is die mening toegedaan dat dit 'n tydelike verskynsel is. Mnr du Plessis noem dat die groep Argentyne, wat die afgelope vier jaar sojabone op nagenoeg 1 200 hektaar marginale grond onder mini­mumbewerking verbou, die aanplanting na 600 hektaar verminder het omdat swak opbrengste op sekere lande behaal is as gevolg van bestuursprobleme met minimum­bewerking, en bemestingsriglyne wat nie gevolg is nie.

      2. Mpumalanga

        Mnr Lamprecht sê die produksievlakke wat drie jaar gelede behaal is, sal na verwagting weer tydens die nuwe seisoen bereik word. Mnr van Wyk noem dat goeie reën oor dele van Mpumalanga geval het, maar dat dele soos Kinross en Kriel nog nie veel reën ontvang het nie, en dit 'n wyle sal duur voordat daar met die aanplanting van sojas begin kan word. Hy rapporteer dat hy verneem het dat sommige produsente van voorneme is om minder te plant, maar dat hy ook bewus is van produsente wat van voorneme is om dieselfde as die vorige jaar te plant. Dr Griessel noem dat Mpumalanga bekend is as die grootste produserende gebied, met 90 000 hektaar wat die afgelope seisoen met sojabone beplant is. Me Scheepers bevestig dat dit die geval is, en voeg by dat 140 000 hektaar die vorige seisoen beplant is, met 73 000 hektaar wat drie seisoene tevore beplant is.

        Mnr Bührmann noem dat baie goeie landbougrond onteien is, en onbenut gelaat word. Hy sê dat slegs 5 na 7 persent van die groot aantal grondeise in Mpumalanga afgehandel is, dat grondeise as 'n wesenlike probleem ervaar word, en dat die afname in sojaboonaanplantings gedeeltelik hier­aan toegeskryf kan word. Me Scheepers noem dat Marble Hall en Groblersdal as gevolg van grensverskuiwings onder Limpopo val, en dat 'n groot deel van die sojaboon­aanplantings, veral dié onder besproeiing, gevolglik nie meer onder Mpumalanga aangedui word nie.

      3. Noordwesprovinsie

        Dr Griessel noem dat hy berig ontvang het van onteiende grond in Noordwes wat onbenut lê.

      4. Limpopo

        Mnr van Wyk noem dat tussen 50 en 70mm reën in dié gebied geval het, maar dat meer as 50mm reën nodig is vir die swart turfgrond van die Springbokvlakte. Mnr Bühr­mann noem dat produsente in die Steelpoort, Groblersdal, en Marble Hall-omgewings weens grondeise na mielies geskuif het, en baie min soja aangeplant het. Mnr van Wyk berig dat 'n groot projek van stapel gestuur is om sojas te plant in die omgewing van Thompi Seleke en Steelpoort, maar dat van die produsente afgesien het van die riglyn om in November aan te plant en in middel Februarie geplant het. Hy noem dat daar wél beplan word om sojas te plant in Limpopo, met soja-aanplantings wat vanaf Thompi Seleke gereël word. Hy sê hy is genader om 'n soja­produksiekursus in dié streek aan te bied.

        Mnr Bührmann noem dat 16 000 hektaar besproeibare, vrugbare landbougrond naby Groblersdal onbenut lê. Dr Griessel wys daarop dat landbougrond wat braak lê kan lei tot verhoogde invoere, met heelwat gepaardgaande onkostes vir die land. Mnr Botma noem dat die regering bekommerd is omdat daar nie nuwe investering in landbou gedoen word nie. Me Enslin bevestig dat daar kommer is in die bedryf oor onbenutte landbougrond, en doen aan die hand dat 'n brief in dié verband gerig word aan die voorsitter van die betrokke presidensiële komitee. Dr de Kock stel voor dat die aangeleentheid deur GraanSA hanteer word. Mnr Keun wys daarop dat die regte kanale gevolg moet word, dat die Sojawerkgroep nie sodanige inisiatief kan hanteer nie, maar dit deur die PNS-dagbestuur of Tegnologiekomitee na die PNS-Raad kan verwys.

      5. Noord-Kaap

        Mnr van Wyk rapporteer dat Vaalharts oor die 70mm reën ontvang het.

      6. Vrystaat

        Mnr Maree sê dat die hele Vrystaat goeie reën gehad het, en is die mening toegedaan dat daar 'n wending sal wees ten opsigte van die voornemens om minder sojabone aan te plant. Hy noem dat heelwat koringaanplantings ver­droog het, en dat dié grond met sojas beplant sal word na die mooi reën wat geval het. Hy sê dat die vroeë aanplantings van koring op Winburg, Verkeerdevlei en Theunissen tot niet is, en dat dié produsente van plan is om sojas op die koringlande te plant. Hy noem dat van die koring wat in die omgewing van Warden en Reitz geplant is, veral die ouer koring, ook verdroog het, en dat daar ook hier beplan word om sojas te plant. Hy is die mening toegedaan dat daar nie veel minder soja as die vorige seisoen geplant sal word nie. Mnr Botma noem dat die kleiner produsente nie graan vir saaddoeleindes terug­gehou het nie, nie sojas sal aanplant in die nuwe seisoen nie, en in die sandgronde meer mielies sal aanplant. Hy bevestig dat die ontoereikende beskikbaarheid van saad as problematies ervaar word.

      7. Oos-Kaap

        Mnr Killian rapporteer dat die Oos-Kaap goeie winterreëns ontvang het, maar dat dit heelwat droër is vanaf Port Alfred in die rigting van KwaZulu-Natal. Hy noem dat hy betrokke is by Rainbow Nation Renewable Fuels (RNRF), maar dat 'n lisensie nog nie aan RNRF uitgereik is en boere gevolglik nie juis aangemoedig kan word om sojabone te plant nie.

      8. Suidwestelike Distrikte

        Dr Griessel noem dat 'n cultivarproef deur die Departement Landbou Wes-Kaap in dié gebied geplant gaan word. Mnr Keun bevestig dat die projek deur die Olie- en Pro­teïensadeontwikkelingstrust en die Oliesade Advies­komi­tee befonds word, en tydens die volgende jaar 'n aanvang sal neem.

      9. Gauteng

        Mnr van Wyk rapporteer dat die situasie in Gauteng oor­eenstem met dié in Mpumalanga, en spreek die gedagte uit dat die aanplantings dieselfde sal wees as dié van die vorige jaar.

    3. Weer- en klimaatsvooruitskouing

      Mnr van Zyl noem dat die weer- en klimaatsvooruitskouing vir die seisoen klaarblyklik baie positief is.

    4. Mikpunte: 2010 en 2020

      1. Drie-jaar vooruitskatting

        (Besluit 7.4.1.1 van die vergadering van die Sojawerk­groep gehou op 2 Mei 2007)

        Dr Griessel reël dat die drie-jaar vooruitskouing oorstaan na 'n volgende vergadering.

        Besluit:

        1. Dat regeringsterugvoer oor die vestiging van 'n bio­brandstofbedryf in Suid-Afrika steeds afgewag word, en dat daar meer sinvol bespiegel sal kan word oor die pad vorentoe nadat sodanige terugvoer ontvang is. Die saak rakende die drie-jaar vooruitskatting staan dus oor.

          Mnr Keun

    5. SAGIS

      Dr Griessel stel die SAGIS-dokumentasie vervat in Bylae D ter tafel, en stel Me Enslin aan die woord. Me Enslin sê met verwysing na die produsente-lewerings, dat 178 000 ton van die Oesskattingskomitee se finale skatting van die totale produksie van 205 850 ton sojabone vir die 2006/07 seisoen, reeds gelewer is. Sy noem dat die rapportering ten opsigte van die hoeveelheid sojabone verwerk vir binne­landse verbruik gewysig is, ten einde te verklaar hoeveel vir menslike verbruik, vir dierevoer, en vir olie- en oliekoek verwerk is. Sy wys voorts daarop dat daar by wyse van 'n voetnota verduidelik word dat ten opsigte van die olie- en oliekoek wat verwerk is, die olie vir biodiesel en menslike verbruik en die oliekoek vir hoofsaaklik diereverbruik insluit.

      Dr Griessel sê dat 122 600 ton sojabone vir dierevoer, en 77 500 ton vir olie en oliekoek verwerk is, of nagenoeg 200 000 ton, en vra of die oliekoek nie vir dierevoer verwerk word nie. Me Enslin herinner Dr Griessel dat die kwali­fikasie dat die eerste proses waarin die saad verwerk is rapporteer word, by die publikasie ingebring is. Die heel soja wat gepers is vir olie en oliekoek word gevolglik hier verklaar. Sy sê dat volvetsojabone vir dierevoer verwerk is, en dus die sojaboonekwivalent van die oliekoek uitsluit. Dr Griessel noem dat oliekoek 80% van die 77 500 ton soja­bone wat vir dierevoer verwerk is verteenwoordig, en dat die 80% by die 122 000 ton gevoeg kan word as die totale hoeveelheid wat vir dierevoer verwerk is.

      Me Enslin noem dat die lae sonneblom-eindvoorrade daarop dui dat sonneblom deur 'n moeilike jaar is, maar dat die sojaboon-eindvoorraad redelik voorkom.

      Dr Griessel noem dat die aanduidende invoerpariteitsprys van Argentynse sojabone as R3 235,90 aangetoon word, wat saam met die vervoerkoste op R3 440,90 te staan kom. Mnr van Zyl noem dat die totale invoere van sojabone op 90 000 ton te staan gekom het teen die einde van Augustus, en vra of SAGIS 'n aanduiding het van die lande vanwaar ingevoer is. Me Enslin noem dat SAGIS wél oor inligting oor die land van herkoms ten opsigte van koring- en mielie-invoere beskik, maar nie ten opsigte van die ander gewasse nie. Dr Griessel meld dat die invoere waarskynlik hoofsaaklik vanaf Argentinië was. Dr de Kock noem dat daar nie melding gemaak word van die hoeveel­heid soja-olie en -oliekoek wat ingevoer word nie, en vra na die moontlikheid om hierdie inligting aan te dui. Me Enslin bevestig dat só 'n leemte bestaan, en dat 'n tabel met gemelde inligting voorsien kan word gebaseer op inligting wat vanaf die Suid-Afrikaanse Inkomstedienste (SAID) vir verskeie oliesaadtarieflyne ontvang word. Sy benadruk dat die kwaliteit van die inligting nie gewaarborg kan word nie, hoewel die inligting wat vanaf die SAID ontvang word, veronderstel is om geverifieer te wees. Sy noem as voor­beeld dat verskille van tot 120 000 ton ten opsigte van koringinvoere tussen SAGIS en SAID-inligting as ponsfoute verklaar is, en sê dat invoere wat oor 'n jaar plaasvind, as een maand se invoere aangedui word. Sy sê dat die onder­skeie permutasies van inligtingshantering tot gevolg het dat die inligting nie klop nie.

      Dr Griessel noem dat hy graag inligting sou wou bekom oor welke tipes olies ingevoer word. Mnr du Plessis sê dat al die plaaslike oliepersers tans raffineer, en nie pers nie, weens die gebrek aan saad.

      Besluit:

      1. Dat die vergadering kennis neem van die inligting vervat in die SAGIS-dokumentasie.

        Lede

  8. Markaangeleenthede

    1. Huidige prys van sojabone – internasionaal en plaaslik

      (Besluite 8.1.1 en 8.1.2 van die Sojawerkgroepnotule van 3 Augustus 2007)

      Dr Griessel neem Bylae E ter tafel, en stel Mnr van Zyl aan die woord. Mnr van Zyl sê dat die jongste prysinligting soos op 2 Oktober daarop dui dat die prys van VSA sojabone, soos gelewer Randfontein, tans R3 700/t beloop en die invoerpariteitsprys van Argentynse sojabone op R3 590/t te staan kom. Hy sê dat die SAFEX-prys vir lewering in Desember R3 440/t beloop, wat effens onder die invoerpariteitsprys gelewer Randfontein, maar bó die invoer- pariteitsprys gelewer aan die kus is, en dat dit teen die huidige pryse sin maak vir 'n verwerker wat by die kus geleë is, om eerder sojabone in te voer as om op SAFEX aan te koop.

      Mnr van Zyl rapporteer ten opsigte van die internasionale situasie, dat alle oë tans op Suid-Amerika gerig is, waar die aanplant­ingseisoen reeds 'n aanvang geneem het, en dat Brasilië na verwagting aanplantings van sojabone gaan uitbrei, hoewel gedeeltes van Brasilië tans droogte ervaar wat aanplantings bemoeilik. Hy sê dat 'n toenemende hoeveelheid mielies in die VSA in die etanol-bedryf gebruik word. Hy meld dat 'n redelik-sterk kompetisie tussen internasionale oliesade- en mieliepryse verwag word sodra die vooruitsigte vir die 2008 aanplantings teen Januarie 2008 'n rol begin speel, en dat dit 'n relatief-goeie onder­steuning aan beide mielie- en sojaboonpryse behoort te verleen. Hy sê die algemene verwagting is dat inter­nasionale pryse goed sal bly, selfs gedurende 2008, maar dat van die produsente in die VSA, wat 'n groot aantal hektaar van sojas na mielies geskuif het, graag sou wou terugbeweeg na die sojaboon-mielie wisselboustelsel. Hy noem dat daar na verwagting 'n hewige prysstryd tussen die verskillende gewasse op die internasionale mark sal wees wanneer die vooruitsigte in Maart 2008 bekend gemaak word.

      Mnr van Zyl wys daarop dat die plaaslike sojaboon-mielieprysverhouding van 2,4:1 op 'n ex-silo basis teen die heersende SAFEX pryse vir lewering in 2008, baie gunstig is vir sojabone.

      Dr Griessel haal uit die 28 September uitgawe van Oil World aan dat "The further deterioration of Brazilian soyabean crop prospects contributed to sharp price increases in soyabeans this week. On September 27 soyabeans on the Chicago Board of Trade closed at US$10,09 per bushel, up as much as 86% from a year ago. The prospective sizeable growth in world demand for seed oil and oil seed meals as well as current low stocks, will lead to an accelleration of crushings. World processing of ten oil seeds are set to increase to round about 350 million tons from October 2007 to September 2008, which is 15 million tons more than the previous year," en voorts dat "Prices have rallied in the soyabean complex in recent months on account of massive production declines primarily in the United States and China".

      Dr Griessel wys daarop dat Amerika en China in die huidige jaar 17 miljoen ton minder sojabone as die vorige jaar gaan produseer, en haal verder uit Oil World aan "Hopes were indeed justified that some American farmers would react to these price signals and boost soyabean plantings and production in early 2008, and possibly break the soyabean bull market. The rather narrow financial leeway of many Brazilian farmers, and their much higher production cost, were considered a key impediment of expanding plantings, requiring an even stronger price. However, it currently again turns out that additional acres can only be bought by higher prices if weather cooperates. The dryness in central Brazil has worsened and affects a key part of the soybean belt of Mato Grosso and Goias. Early plantings have already been delayed and the fact that no improvement is forecast until the 9th October means a very unfavourable start to the planting period. Concern that Brazilian soybean production estimates may need to be scaled back soon contributed to sharp price increases in soyabeans this week". Dr Griessel meld opsommend dat daar gehoop is dat Brasilië hierdie jaar 62,3 miljoen ton sou produseer waar hulle die vorige jaar 59 miljoen ton geproduseer het, maar dat dit nie verwesenlik is nie weens die swak posisie van die Brasiliaanse boere. Hy kom tot die gevolgtrekking dat die vooruitskouing tans nie goed lyk nie.

      Dr de Kock versoek dat Tabel 1 van GraanSA se markin­ligtingsdokument gewysig word, sodat duidelik aangetoon word dat Suid-Afrika se totale verbruik van sojabone heelwat meer is as dit wat in die tabel aangedui word. Hy sê daar word ook 'n groot hoeveelheid sojaboonolie en -oliekoek ingevoer om aan die verbruik te voldoen. Mnr van Zyl noem dat die grootste deel van plaaslik geproduseerde sojabone as volvetsojabone verbruik word, en onderneem om in die toekoms 'n verduidelikende onderskrif by die tabel te voeg.

      Dr Griessel dui aan dat die afgeleide produsenteprys vir sojabone soos bereken op 2 Oktober, op R2 766/ton te staan kom. Mnr van Zyl noem dat hy 'n afgeleide pro­dusenteprys, met uitsluiting van die waarde van die volvet, maar met die oliewaarde in ag geneem, op R3 289/ton bereken het, en dat die SAFEX-prys op die ou oes 'n bietjie hoër is as die afgeleide produsenteprys. Dr Griessel noem dat die oliekoek se waarde vir die veevoerbedryf ook in die verlede in berekening gebring is by die bepaling van die afgeleide produsenteprys vir Sojabone. Hy bevestig dat die afgeleide produsenteprys op twee maniere uitgewerk kan word, en dat sy berekening baie meer realisties was vóór die geweldige onlangse styging in die prys van olie.

      Waarde van sojabone afgelei van sojaboon-oliekoek (47% proteïen) geland Durban soos op 2 Oktober 2007
      Verskeping: R2 425   |   Wisselkoers: R6.93/US$
      Geland Durban 47% proteïen oliekoek 2 935.00
      Vervoer na Randfontein (per ton) 200.00
      Rente 2 weke 15% 15.00
      0,5% hanteringsverlies 15.00
      Gelande prys 3 165.00
      Waarde van volvetsoja 110% R3 482.00
      Min koste om sojabone na volvetsojabone te verwerk 716.00
      – Vervoerkoste na volvet-aanleg 70.00
      – Stoorkoste 109.00
      – Rente 13% (6 maande) 191.00
      – Ekstrusiekoste 180.00
      – 5% ekstrusieverlies 166.00
      Afgeleide produsenteprys vir sojabone (op plaas) – R/ton R2 766.00

      Besluit:

      1. Dat kennis geneem word van die markinligting verskaf deur Dr Griessel en Mnr van Zyl, en van die afgeleide produsenteprys vir sojabone.

        Lede

    2. SAFEX

      (Besluite 8.2.1 en 8.2.2 van die Sojawerkgroepnotule 3 Augustus 2007)

      Mnr van Zyl rapporteer op versoek van Dr Griessel, dat die SAFEX-prys vir lewering in Mei 2008 R3 016 beloop, wat 'n verbetering is op die prys van nagenoeg R1 500 in die ooreenstemmende tyd die vorige jaar. Dr Griessel spreek sy kommer uit oor die Oes­skattingskomitee se bevinding dat produsente van voorneme is om in die nuwe seisoen minder sojas aan te plant, en dat daar na verwagting meer sonneblom en mielies aangeplant sal word, en sê hy sou produsente aanraai om die saak in heroorweging te neem met die goeie prys van sojabone in gedagte gehou.

      Mnr van Zyl sê dat die SAFEX-prys van sojabone gelewer in Mei 2008 tans baie goed vergelyk met die SAFEX-prys van mielies, wat op 'n stadium op R1 400/t gestaan het, en dat die winsgewendheid van sojabone vir die nuwe seisoen tans heelwat beter is as in die ooreenstemmende tyd die vorige seisoen. Hy sê dat die produksiekostes van sonne­blom, mielies en sojabone in 'n paar pro­duksiestreke ver­gelyk is en dat sojabone teen die huidige pryse mielies klop in streke soos KwaZulu-Natal, gedeeltes van Mpuma­langa en die besproeiingsgebiede in Brits.

      Mnr du Plessis wys daarop dat die SAFEX-prys vir die eerste keer bo invoerpariteit gestyg het. Hy noem dat produsente die nuutste prys van sojabone as riglyn neem, en stel voor dat daar publisiteit verleen word aan die feit dat die prys vir sojabone vir lewering in Maart R3 000 is. Mnr van Zyl bevestig dat produsente in 'n artikel in die Landbouweekblad gemaan is om die nuwe seisoen se pryse in gedagte te hou by hulle aanplantings, en daarop gewys is dat die mielieprys gelewer in Julie 2008 ongeveer R500/ton minder is as die huidige prys. Hy noem ook dat daar na afloop van GraanSA se mees onlangse Sojaboon­werkgroep besluit is om 'n persverklaring uit te reik spesifiek oor die aanplantings van sojabone, aangesien daar heelwat meer as 150 000 hektaar ruimte is om sojabone aan te plant.

      Dr de Kock moedig GraanSA aan met dergelike inisiatiewe, en is die mening toegedaan dat dit 'n stap vorentoe is. Mnr Bührmann bedank GraanSA omdat hulle die bevordering van sojaboonproduksie by produsente ondersteun met die vooruitskouing van die sojaboonprys. Mnr van Zyl sê die verskansingskoste van sojabone moet in berekening gebring word by die bepaling van die winsgewendheid van die gewas, en noem dat die aankoop van 'n sg. 'put' opsie by SAFEX ongeveer R280/ton beloop, wat die wins­gewendheid teen gemiddelde opbrengste heelwat anders sal laat lyk. Hy noem dat 'n vastepryskontrak 'n lewerings­risiko inhou. Mnr du Plessis wys daarop dat die verskansingskoste van mielies hoër is per hektaar. Die lede neem kennis van die tabelle waarin 'n aanduiding gegee word van die inligting rakende oliekoekinvoere vanaf 1 April 2006 tot 31 Maart 2007, en die totale plaaslike verbruik van oliekoek vanaf 1997/98 tot 2006/07.

      Besluit:

      1. Dat kennis geneem word van die SAFEX-prysinligting, en van die inligting rakende oliekoekinvoere vanaf 1 April 2006 tot 31 Maart 2007, en die totale plaaslike verbruik van oliekoek vanaf 1997/98 tot 2006/07.

        Lede

  9. Produsente-aangeleenthede

    1. KwaZulu-Natal

      1. Super Sojakompetisie – terugvoering

        Dr Griessel bedank Mnre du Plessis en Havenga vir die waardevolle insette gelewer tot die onlangse Supersoja­kompetisie, en stel Mnr du Plessis aan die woord. Mnr du Plessis rapporteer dat die kompetisie wat in die suidelike deel van KwaZulu-Natal aangebied is, gekombineer is met die "No-till"-Klub se boeredag. Hy noem dat die deelnemers aan die suidelike kompetisie almal minimumbewerking beoefen, en dat minstens 100 produsente deel was van die nagenoeg 150 persone wat die verrigtinge bygewoon het. Hy bedank Mnr van Wyk vir sy bywoning van die geleentheid, en versoek dat hy later rapporteer oor die positiewe terugvoering wat dié dag ontvang is. Hy spreek ook sy dank uit teenoor Mnre Scholtemeijer en Potgieter wat die noordelike been van die kompetisie bygewoon het, en rapporteer dat produsente deur ongeveer 75% van die 60 persone wat die verrigtinge bygewoon het, verteen­woordig is. Hy noem dat minimumbewerking ook uitbrei na die noordelike deel van KwaZulu-Natal, en gevolglik ook ingesluit is by die verrigtinge. Hy meld dat die moeilike verbouingsjaar weerspieël word in die opbrengste, maar dat hernieude belangstelling in die kompetisie getoon word met die nuwe uitdagings wat tans in die vooruitsig gestel word. Hy spreek die organiseerders se dank uit teenoor die Raad van die PNS, sonder wie se ondersteuning die kompetisie nie aangebied sou kon word nie.

        Mnr Havenga rapporteer dat 46 produsente deelgeneem het aan die kompetisie. Hy sê dat die gemiddelde totale opbrengs ongeveer een ton per hektaar laer was as dié van die vorige jaar, hoofsaaklik weens die laer as gemiddelde reënval tydens Januarie, Februarie en veral Maart. Die gemiddelde opbrengs van die suidelike deel was 3,01 t/ha in vergelyking met die vorige seisoen se 4,23 t/ha, met opbrengste wat gewissel het van 1,07 tot 4,87 t/ha. Die gemiddelde van die noordelike deel was 2,6 t/ha teenoor die vorige seisoen se 3,3 t/ha, met opbrengste wat gewissel het van 1,4 tot 4,2 t/ha. Mnr Havenga sê dat die proteïenontledings effe laer is as die van die vorige jaar, met 39,7% teenoor die vorige jaar se 41,6% in die suide, en 38,8% teenoor die vorige jaar se 42,1% in die noorde. Hy noem dat die olie-ontledings 'n verbetering toon op dié van die vorige jaar, met 'n olie-inhoud wat in die suidelike deel gewissel het van 17,9 tot 23,2% met 'n gemiddeld van 21,3%, en in die noordelike deel gewissel het tussen 18,3% tot 22,66% met 'n gemiddeld van 20,5%. Hy rapporteer dat die paneelbespreking onder leiding van Mnr du Plessis besonder goed hanteer is, en heelwat aftrek geniet het. Hy sê die produsente van Dundee het hulle tevredenheid uitgespreek met die Boeredag wat daar aangebied is. Mnr Havenga noem dat hy tans besig is met die opstel van 'n verslag oor die Super Sojakompetisie, met die oog op publikasie daarvan in GraanSA se lyfblad.

        Mnr van Wyk is die mening toegedaan dat twee aspekte van minimumbewerking nie na behore aangespreek is tydens die verrigtinge nie. Hy sê dat hy nie 'n definitiewe antwoord kon kry oor kalktoediening op "no-till" gronde, en die beweiding van reste op hierdie tipe lande nie. Hy noem dat die meeste produsente ook veeboere is, en dat hy ingelig is dat sommige produsente hoëdrukweiding toepas, met ongeveer al die beeste wat die lande vir slegs 'n paar dae bewei, om te voorkom dat paadjies getrap en kom­paktering veroorsaak word. Hy sê dat dit klaarblyklik die antwoord is ten opsigte van die beweiding van reste op minimumbewerkte grond. Hy is die mening toegedaan dat die Super Sojakompetisie baie goed afgeloop het.

        Mnr van Zyl noem dat mnr Dries Cronjé ten tye van GraanSA se Sojaboon-Sonneblomwerkgroepvergadering met groot lof gepraat het van die Super Sojakompetisie en dat Mnr Cronjé dit veral interessant gevind het dat die ervaring van boere wat die praktyk van minimumbewerking toepas, met mede-produsente gedeel word. Dr Griessel meld dat Mnr Scholtemeijer beoog om gesprek te voer met die departemente van landbou in die Oos-Kaap en Mpuma­langa, met die oog daarop om die kompetisie ook uit te brei na dié streke. Hy spreek die gedagte uit dat die kompetisie uitstekende geleentheid bied vir tegnologie-oordrag.

        Dr de Kock noem dat hoë olie-inhoud gepaard gaan met laer proteïeninhoud, en voeg by dat die olie-inhoud besonder hoog was. Hy sê dat kalk toegedien moet word voordat 'n stelsel van minimumbewerking gevolg word, en dat kleiner hoeveelhede kalk later, indien nodig, met 'n tandskoffel ingewerk kan word. Waar groot hoeveelhede kalk toegedien word, sal daar 'n onderbreking moet wees sodat die kalk behoorlik ingewerk kan word. Mnr du Plessis noem dat daar tydens die kompetisie bevestig is dat die pH en suurversadigingstatus van die grond reggestel moet word alvorens met 'n stelsel van minimumbewerking begin word. Mnr van Wyk wys daarop dat die gronde wat tipies in die Hoëveld en selfs in KwaZulu-Natal voorkom, binne vier jaar weer 'n toediening van kalk sal vereis om die pH-vlak reg te stel, en dat dié kalk op een of ander manier ingewerk moet word.

        Mnr du Plessis noem dat produsente wat reeds die afge­lope 15 jaar betrokke is by minimumbewerking, tydens die paneelbespreking genoem het dat hulle gronde geensins, of baie min, versuur het. Hy sê dat die versuringaksie vertraag word deur die groot hoeveelheid humus in die grond. Daar is ook genoem dat swaarder gronde makliker bewerkbaar is wanneer 'n stelsel van minimumbewerking toegepas word. Mnr Havenga rapporteer dat van die produsente wat minimumbewerking toepas, slegs die kalk bo-op die grond strooi en na wat berig word wél indringing verkry, maar dat hy nie bewyse hiervoor het nie. Mnr du Plessis meld dat produsente deur koste-faktore gedwing word om 'n stelsel van minimumbewerking toe te pas. Hy sê dat 'n besparing van soveel as 60 liter brandstof per hektaar per jaar bewerkstellig kan word deur hierdie manier van praktykvoering. Mnr Killian rapporteer dat dit in Zimbabwe aanvaarde praktyk is om elke vier jaar kalk in te ploeg op minimumbewerkingsgronde, en weer hierna voort te gaan met minimumbewerking.

        Dr de Kock maan teen 'n rigiede toepas van minimum­bewerking, en wys die vergadering daarop dat verskillende grade van verminderde bewerking ingestel kan word om aan te pas by plaaslike omstandighede. Mnr du Plessis bevestig dat tandbewerking gebruik is om die skade wat deur brande in KwaZulu-Natal aangerig is, reg te stel.

        Mnr Havenga bevestig op navraag van Dr Griessel dat die olie-ontledings van 20% op 'n droë basis gedoen is, en Dr Griessel noem dat ontledings op 'n 'as is' basis 'n olie-ontleding van 18% sal aandui. Dr Griessel noem dat die foutiewe lae ontledings van die vorige jaar reggestel is. Mnr du Plessis rapporteer dat daar beoog word om die volgende Super Sojakompetisie oor twee dae aan te bied, met plaasbesoeke wat op die eerste dag plaasvind, en 'n konferensie met 'n internasionale spreker wat op die tweede dag aangebied word. Hy noem dat 'n projek­aansoek in dié verband aan die PNS-Raad voorgelê sal word, en dat hy die vergadering op hoogte sal hou van verwikkelinge.

        Dr de Kock noem dat die verminderde bewerkingstelsel 'n aantal jare gelede by mielies toegepas is, maar probleme met kopvrot tot gevolg gehad het, aangesien die inokulum opgebou het in die strooi wat op die grond lê. Daar is tot die besef gekom dat die strooi ingewerk moes word, waarna daar weer met verminderde bewerking voortge­gaan kon word. Mnr Maree noem dat Mnr Gerrie Jacobs van die Rosendal-omgewing, 'n absolute kenner van mi­nimumbewerking, die mening toegedaan is dat konven­sionele bewerking toegepas moet word wanneer dit deur omstandighede vereis word. Mnr Havenga sê dat wissel­bou 'n belangrike rol speel by siektebeheer in minimum­bewerkingspraktyke.

      2. Navorsing

        (Besluit 9.1.2.1 van die Sojawerkgroepnotule van 3 Aug­ustus 2007)

        Dr Griessel versoek dat verslaggewing ten opsigte van navorsing in die onderskeie provinsies beperk word tot navorsing wat nie betrekking het op cultivarevaluasie­proewe nie, aangesien die cultivarevaluasieproewe as deel van besprekingspunt 10.1 onder die loep geneem sal word.

    2. Mpumalanga

      1. Super Sojakompetisie te Mpumalanga

        (Besluit 9.2.1.1 van die Sojawerkgroepnotule gehou op 3 Augustus 2007)

        Dr Griessel wys daarop dat hierdie saak verder gevoer sal word wanneer daar met die betrokke provinsiale regering in gesprek getree word oor die aanplant van oliesade met die oog op ontwikkelende landbou en die produksie van biobrandstof. Die saak staan dus oor totdat meer dui­de­likheid verkry is oor die rol wat sojabone in die plaaslike biobrandstofbedryf gaan speel.

        Besluit:

        1. Dat die saak rakende die moontlike herinstelling van die Super Sojakompetisie te Mpumalanga oorstaan na 'n volgende vergadering van die Sojawerkgroep, totdat meer duidelikheid verkry is oor die rol wat sojabone in die plaaslike bio­brandstofbedryf gaan speel.

          Voorsitter
          Mnr Keun

      2. Navorsing

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

    3. Noordwesprovinsie

      1. Navorsing

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

      2. Ander

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

    4. Limpopoprovinsie

      1. Navorsing

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

      2. Ander

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

    5. Vrystaat

      1. Navorsing

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

      2. Ander

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

    6. Oos-Kaap

      1. Navorsing

        Mnr Killian rapporteer dat beoog word om 'n aantal bio­dieselproewe in die Oos-Kaap aan te plant, met lyne wat uit Argentinië ingevoer is, en waarmee hoë opbrengste van 5 tot 5,5 t/ha op Lückhoff behaal is. Hy noem dat Pannar en Pioneer se nuwe lyne, wat hoog is in olie en oor hoë opbrengspotensiaal beskik, ook ingesluit gaan word by die proewe.

      2. Ander

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

    7. Suidwestelike Distrikte

      1. Navorsing

        Dr Griessel herinner die vergadering dat hy vroeër melding gemaak het van die cultivarproewe wat die volgende sei­soen by die Outeniqua-proefplaas aangeplant sal word.

      2. Ander

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

    8. Gauteng

      1. Navorsing

        Mnr van Wyk rapporteer dat hy voortgaan met die rywydte-, cultivar- en plantpopulasieproef, en met die bemesting- en onkruiddoderproewe by die Universiteit van Pretoria se proefplaas. Hy noem dat hy ook aansoek gedoen het om drie addisionele proewe uit te voer, naamlik 'n wisselboubewerkingsproef, 'n proef om onkruid met onkruiddoder te beheer, en een waar slegs geskoffel word. Mnr van Wyk meld op navraag van Dr Griessel dat 'n aansoek om 'n groenbemestingsproef met serradella as groenbemestinggewas nog voorgelê moet word aan die Tegnologiekomitee, en dat hy beplan om ook winter­gewasse in die wisselboubewerkingsproef te plant, ten einde die beskikbare tyd ten beste te benut.

      2. Ander

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

    9. Noord-Kaap

      1. Navorsing

        Mnr van Wyk rapporteer dat daar voortgegaan word met die groeistimulanteproef op Vaalharts, en dat hawer gesaai en as groenbemesting ingewerk is in die grond. Hy noem dat onkruiddoder tans ingewerk word. Hy sê dat 'n demon­strasieproef op Rietrivier onderneem word om die aanpas­singsvermoë van sojabone in dié omgewing te bepaal.

      2. Ander

        Geen verslaggewing ten opsigte van hierdie gebied.

    10. Algemeen

      1. Aanplant van oliesade in sekere provinsies met die oog op ontwikkelende landbou en biobrandstof

        (Besluit 9.1.2.1 van Sojawerkgroepnotule van 2 Mei 2007)

        Dr Griessel stel die saak rakende die aanplant van oliesade in sekere provinsies oop vir bespreking. Mnr du Plessis noem dat die vestiging van 'n plaaslike biobrandstofbedryf bepalend sal wees ten opsigte van werklike vordering op hierdie gebied, en dat die vestiging van 'n biobrandstof­bedryf 'n oplewing in die produksie van sojabone tot gevolg sal hê, aangesien die prys van sojabone tot by die invoer­pariteitsprysvlak sal styg. Hy rapporteer dat Mnr Mostert van Sasol daarop gewys het dat hulle voorgenome bio­brandstofprojek gebaseer is op sosio-ekonomiese eerder as finansiële oorwegings. Hy is die mening toe­gedaan dat dergelike projekte eers die volgende jaar momentum sal kry.

        Besluit:

        1. Dat die saak rakende die aanplant van oliesade in Mpu­malanga, KwaZulu-Natal en Oos-Kaap oorstaan tot rege­rings­terugvoer aangaande biobrandstowwe ontvang is.

          Mnr Keun

  10. Navorsing

    1. Nasionale cultivarproewe

      1. Nasionale cultivarproewe 2006/2007

        Dr Griessel stel Dr du Plessis aan die woord. Dr du Plessis rapporteer dat die nasionale cultivarevaluasieproewe vir 2006/07 afgehandel is, dat die vergadering van die Nasionale Cultivarevaluasiekomitee plaasgevind het, met die datum van die volgende vergadering van dié komitee wat as 3 September 2008 vasgestel is. Sy is die mening toegedaan dat die proewe goed afgeloop het, hoewel van die proewe om verskeie redes soos by vorige vergaderings gerapporteer, afgeskryf is, en nie in die verslag opgeneem is nie. Sy berig dat die proewe wat ingesluit en dié wat uitgesluit is by die verslag, tydens die vergadering van die komitee bespreek is. Sy verduidelik dat daar benewens die koëffisient van variasie ook aan die hand van die variansie-analise van individuele proewe besluit word welke proewe ingesluit word by die verslag, en dat die herhaal­baarheid van proewe en ander parameters ook oorweeg word. Dr du Plessis rapporteer dat die verslag van die nasionale cultivarproewe 2006/2007 binne die loop van die volgende week of twee beskikbaar gestel sal word.

        Besluit:

        1. Dat kennis geneem word dat die volgende vergadering van die Nasionale Sojabooncultivar-evaluasiekomitee op 3 Sep­tember 2008 plaasvind.

          Lede

      2. Nasionale cultivarproewe 2007/2008

        (Besluit 10.1.2.1 van Sojawerkgroepnotule va 3 Augustus 2007)

        Dr Griessel herinner die vergadering dat Dr du Plessis by 'n vorige vergadering aangedui het dat sy beoog om die nuwe voorlegging oor cultivarproewe by die Nasionale Cultivar­evaluasiekomiteevergadering te berde te bring, en versoek Dr du Plessis om terugvoer te lewer in dié verband.

        Dr du Plessis noem dat die beplanning en lokaliteite vir 2007/2008 by 'n vorige vergadering van die Werkgroep bespreek is. In antwoord op haar navraag oor die insluiting van Addo en George by die proewe, antwoord Mnr Keun dat die aanplanting by George as 'n afsonderlike projek inge­dien is deur die Departement Landbou Wes-Kaap, en dat hy bevestiging sal verkry of dié proef en 'n cultivarproef­aanplanting by Addo by die 2007/2008 proewe ingesluit word al dan nie.

        Dr du Plessis noem dat minstens 25 proewe aangeplant moet word, en dat daar tans beplan word om 28 proewe aan te plant. Sy sê daar is 23 cultivars ingeskryf by die proewe, met agt bykomende cultivars vir die fase-een proewe. Sy rapporteer dat die tegnici tans besig is om grondmonsters by die onderskeie lokaliteite te neem. Sy noem dat die saadverpakkings gebaseer is op 90-cm rye, en dat die rywydtes volgens die medewerkers se aan­plantings sal geskied, maar dat plus minus 300 000 plante per hektaar geplant sal word. Sy sê dat aanvullende besproeiing op droëlandproewe as sodanig aangedui sal word.

        Dr du Plessis meld dat daar in die vooruitsig gestel word om besoek af te lê by die proewe, aangesien sy die mening toegedaan is dat daar by die medewerkers onsekerheid bestaan oor byvoorbeeld die meet van peulhoogte. Sy spreek die hoop uit dat enige moontlike afwykings tydens die huidige seisoen reggestel sal word.

        Mnr Bührmann sê dat hy by die vergadering van die Nasionale Cultivarevaluasiekomitee voorgestel het dat 'n proef aangeplant word in die gebied waar sojaboon­aanplantings met die oog op biodieselproduksie beoog word. Hy noem dat die voorstel nie aanvaar is nie. Hy meld in antwoord op 'n vraag van Dr du Plessis dat dié proef van 'n gewone proef sal verskil in dié sin dat sojabooncultivars met 'n hoë olie-inhoud wat in die spesifieke omgewing sal presteer, naby die verwerker aangeplant moet word. Dr Griessel sê dat Sasol aanvanklik Newcastle as moontlike ligging vir die biodieselaanleg geoormerk het, maar daarvan afgesien het, en beplan om die aanleg in Sasol­burg te bou.

        Dr Griessel meld dat Dr du Plessis versoek is om 'n nuwe voorlegging te doen oor die nasionale sojabooncultivar­evaluasieproewe nadat sy voorsien is van duidelike riglyne in dié verband. Mnr Bührmann dui aan dat Dr du Plessis die betrokke voorlegging aan die Cultivarevaluasiekomitee gemaak het, en dat hy versoek het dat 'n proef weggelaat word, en vervang word met 'n proef met cultivars met 'n hoë olie-inhoud in die omgewing van Sasol, sodat die betrokke saad voortydig bekom kan word in geval besluit word om te begin met die produksie van biobrandstof. Dr du Plessis noem dat die Potchefstroom-proewe in­gevolge die voorlegging geografies die naaste aan Sasolburg geleë is, en dat daar nie vir die huidige jaar beplan word om 'n proef in die omgewing van Sasolburg aan te plant nie. Sy meld dat sy nie fout te vind het met Mnr Bührmann se voorstel nie, en dat sy in die oor­spronklike voorlegging daarop gewys het dat dit belangrik is om proewe aan te plant in die gebiede soos voorgestel deur Mnr Bührmann. Mnr du Plessis noem die moont­likheid om strookproewe eerder as cultivarproewe aan te plant, sodat die pro­dusente visueel kan waarneem hoe die sojabone presteer.

        Dr de Kock wys daarop dat een tegnikus verantwoordelik is vir al die cultivarproewe, dat daar ooreengekom is oor die manier waarop die proewe uitgevoer moet word, en dat die proewe op aandrang van die PNS verminder is. Hy doen 'n beroep op die vergadering om dit wat die LNR-IGG be­hoorlik kan bestuur en beheer met die beskikbare manne­krag, in gedagte te hou. Dr du Plessis sê dat strookproewe nie binne die grense van die cultivarevaluasieprojek val nie, en as afsonderlike projek geregistreer sal moet word. Sy noem die moontlikheid om 'n biodieselcultivar­evaluasie­proef by die 2008/09-cultivar­evaluasieproewe in te sluit.

        Dr Griessel noem dat die cultivars wat in die nasionale cultivarproewe as dié met die hoogste olie-inhoud aange­wys is, as 'n aparte strookdemonstrasie aangeplant kan word. Mnr Bührmann bevestig dat hy juis in gedagte gehad het dat Sasol op grond van die resultate van die verlede genader kan word om 'n aanplanting te befonds sodat daar reeds in die volgende jaar resultate beskikbaar kan wees. Hy noem dat 'n medewerker of twee in 'n gebied soos Cornelia, Vrede, Perdekop, Morgenson, Kinross, Ermelo, Standerton of selfs Wonderfontein aangewys kan word, en sê dat 'n strookproef of selfs 10mx10m proewe aanvaar­baar sou wees. Dr Griessel sê dat geskikte plaaslike cultivars van die afgelope en vorige seisoen geïdentifiseer kan word, maar dat die insluiting van geskikte ingevoerde cultivars nie moontlik sal wees nie, aangesien dit reeds Oktober is, en doen aan die hand dat 'n behoorlik-beplande proef tydens die volgende seisoen onderneem word. Mnr Bührmann noem dat die industrie alreeds soek na geskikte cultivars, en dit wenslik so wees om betroubare resultate so gou doenlik op die tafel te hê. Mnr Bührmann dui aan dat hy bewus is van 'n voormalige voorligtingsbeampte wat as medewerker in Mpumalanga aangewend kan word, en onderneem om met Dr du Plessis in verbinding te tree in dié verband.

        Mnr Killian spreek sy blydskap uit dat die plantestand verlaag is na 300 000/ha, maar dui aan dat só 'n plante­stand by al die lokaliteite onaanvaarbaar is. Hy is die mening toegedaan dat 300 000 plante op 40 cm rye onder besproeiing nie werkbaar is nie. Dr de Kock wys daarop dat al die resultate dusver daarop dui dat 300 000 plante / hektaar op 45 cm rye met groot vrug hanteer is, en dat Mnr Killian se uitspraak op 'n bewering berus en nie 'n bewese feit is nie. Dr Griessel sê dat 'n hoër plantestand moontlik is met later aanplantings, maar dat daar met die cultivar­proewe gepoog word om so vroeg moontlik te plant en dat hy 'n plantestand van 300 000 per hektaar aanvaarbaar vind.

        Dr du Plessis dui aan dat sy teen die einde van die seisoen meer duidelikheid sal hê oor die toekomstige insluiting van sekere van die droëlandproewe. Mnr van Wyk noem dat hy die vorige jaar genader is om 'n medewerker in die om­gewing van Sasolburg, Balfour, Vereniging, Grootvlei of Parys te identifiseer om roesvangerproewe, wat geen noemenswaardige inset van die produsent vereis nie, aan te plant, maar dat sy pogings onsuksesvol was. Hy betwyfel die moontlikheid om 'n produsent wat bereid is om sy medewerking te verleen by intensiewe cultivar­proewe in hierdie gebied te identifiseer. Dr du Plessis bevestig op navraag van Dr de Kock dat die fase-een aanplanting op Koedoeskop, benewens die bykomende agt fase-een cultivars, ook die 23 cultivars betrokke by die nasionale cultivarproewe insluit.

        Dr Griessel onderneem om Mnr Bührmann se voorgestelde strookaanplanting van cultivars met die beste olie-inhoud soos aangedui deur vorige cultivarevaluasieproewe, by 'n volgende vergadering van die Tegnologiekomitee te be­spreek, maar sê dat ingevoerde cultivars nie in die huidige seisoen by só 'n proef ingesluit kan word nie.

        Besluit:

        1. Dat Mnr Bührmann se voorgestelde strookaanplanting van cultivars met die beste olie-inhoud soos aangedui deur vorige cultivarevaluasieproewe, by 'n volgende ver­gadering van die Tegnologiekomitee bespreek word.

          Mnr Keun

      3. Gesprek met provinsiale departemente insake Nasionale Cultivarproewe

        (Besluit 10.3.1 van die Sojawerkgroepnotule van 3 Aug­ustus 2007)

        Dr Griessel versoek dat die saak oorstaan tot ná ges­prekvoering met die Departemente van Landbou van die Oos-Kaap, KwaZulu-Natal en Mpumalanga bewerkstellig is.

        Besluit:

        1. Dat die gesprek met provinsiale departemente insake die Nasionale Cultivarproewe oorstaan tot ná gesprekvoering met die Departemente van Landbou van van die Oos-Kaap, KwaZulu-Natal en Mpumalanga bewerkstellig is.

          Mnr Keun

      4. Nasionale Sojabooncultivarevaluasiekomiteevergadering, 5 September 2007

        Dr Griessel noem dat die saak as afgehandel beskou kan word, aangesien Dr du Plessis reeds verslag gedoen het oor die Sojabooncultivarevaluasiekomiteevergadering ge­hou op 5 September 2007.

    2. Roes

      1. Inligting vanaf Sojaboonroeswerkgroep

        Dr Griessel versoek Dr de Kock om verslag te doen oor die vergadering van die Sojaboonroeswerkgroep wat tydens Augustus 2007 te Cedara aangebied is. Dr de Kock rap­porteer dat die Sojaboonroestaakspan se naam gewysig is, dat dié groep voortaan as 'n volle werkgroep van die PNS sal funksioneer, en bekend sal staan as die Sojaboonroes­werkgroep. Hy meld dat die Sekretariaat voortaan deur die PNS hanteer sal word, met inligting oor die voorkoms van roes wat deur die PNS ontvang en uitgestuur sal word.

        Dr de Kock rapporteer dat goeie vorderingsverslae ontvang is ten opsigte van sojaboonroesnavorsing. Hy sê hoewel die voorkoms van roes die afgelope seisoen aan bande gelê is deur klimaatstoestande, roes wél waargeneem is in KwaZulu-Natal en in die Piet Retief-gebied en produsente daarop attent gemaak is. Hy sê dat Dr Maryke Craven ingevolge die roes­waarskuwingsprojek sojaboonaanplant­ings op vanger- of indikatorproewe van ongeveer 2 000 m² en ongeveer 14 dae voor die gewone plantdatum onder­neem, sodat produsente voorkomend kan spuit sodra roes op die vangerproewe waargeneem word. Hy noem dat Cedara onderneem het om die vangerproewe in KwaZulu-Natal te hanteer. Hy berig dat van die medewerkers nie bereid is om die vangerproewe twee weke voor die gewone aanplantings te plant nie, maar dat Dr Craven aangedui het dat sy in gesprek sal tree met die medewerkers, aangesien die waarde van vangerproewe juis in die vroegtydige waarskuwing van die voorkoms van roes lê. Hy sê dit was opvallend om te verneem dat 'n groot aantal produsente in Piet Retief voorkomend spuit, ongeag die vangerproewe. Mnr du Plessis noem dat dit ook die tendens in KwaZulu-Natal is.

        Dr de Kock bedank Mnr du Plessis vir die inset gelewer, en onderneem om vas te stel of dit die moeite werd is om voort te gaan met die projek, en of daar moontlik aan­passings aan die projek gemaak moet word. Hy dui aan dat indikatorproewe tans in Kestell in die Vrystaat, Winterton, Greytown, Normandien en Vryheid in KwaZulu-Natal, en in Piet Retief, Morgenzon en Kinross in Mpumalanga geplant word. Mnr du Plessis sê dat 'n verhoogde opbrengs verkry word deur met Amistar te spuit, ongeag die voorkoms van roes al dan nie, en dat die produsente gevolglik besluit het om voor die voet te spuit. Hy onderneem dat hy en Mnr Havenga die nodige waarnemings sal maak in die loop van die seisoen, en maan daarteen dat geheel en al met die indikatorproewe weggedoen word, aangesien die produ­sente noord van die Berg nie spuit nie, en dit waardevol sou wees om vroegtydige waarskuwings te ontvang van die voorkoms van roes in aangrensende gebiede. Hy onderneem ook om inligting te bekom oor Amistar en Punch-aankope. Dr de Kock noem dat die kostes verbonde aan die projek aansienlik sal verminder, en die werk meer hanteerbaar sou wees, indien die vangerproewe nie in KwaZulu-Natal geplant word nie.

        Dr de Kock rapporteer dat Prof Neil McLaren, verbonde aan die Universiteit van die Vrystaat, tans 'n aantal lyne toets vir moontlike weerstand teen sojaboonroes, en 'n nuwe benadering volg waar horisontale eerder as vertikale weerstand ondersoek word. Hy verduidelik dat 'n breë weerstand met horisontale weerstand verkry word, en populasies met algemene weerstand gebou word omdat roes die vermoë het om enkelgeen- of mindergeen-weerstand maklik af te breek. Hy noem dat Prof McLaren tydens 'n onlangse besoek aan die buiteland 'n paar moontlike lyne identifiseer het, wat hy plaaslik sal toets.

        Dr de Kock berig dat Prof Sakkie Pretorius voortgaan met die projek waarin bevestig word welke tipe roes plaaslik voorkom, en die ontwikkeling daarvan bepaal word. Hy meld dat Dr Pat Caldwell van die Universiteit van KwaZulu-Natal inligting uit onder andere die indikatorproewe aan­wend om 'n voorspellingsmodel saam te stel oor die voorkoms van roes onder bepaalde omstandighede. Hy noem dat die projek pas 'n aanvang geneem het, en dat die lede op hoogte gehou sal word van vordering. Dr de Kock rapporteer voorts dat Dr Caldwell ook navorsing doen oor die beheer van onder andere sclerotinia en roes met silikon, en dat sy in die glashuis goeie resultate behaal het. Hy noem dat die resultate nog in die veld verifieer, en die koste-implikasies van siekte-beheer met silikon vasgestel moet word. Hy noem dat daar tans intensiewe belang­stelling is in die gebruik van silikon in siekte-beheer, ook in ander gewasse, en dat 'n internasionale kongres oor die benutting van silikon in gewasverbouing in Oktober 2008 by die Wilde Kus aangebied word.

        Dr de Kock noem dat die bestaande roespamflet onder oë geneem is, en dat besluit is om vir die huidige die pamflet sonder wysigings te herdupliseer en versprei. Mnr Killian is die mening toegedaan dat dit moontlik in die toekoms nodig sal wees om roesvangerproewe in die Oos-Kaap aan te plant, en noem dat roes waargeneem is by Maclear, Bathurst en Cookhouse. Dr de Kock onderneem om onder­soek in te stel na die moontlikheid om 'n aparte projek in dié verband te onderneem. Mnr Havenga noem aan die hand van die Super Sojakompetisie-gegewens dat boere in veral die noordelike deel van KwaZulu-Natal nie voor­komend spuit teen sojaboonroes nie, en dat die produsente wat wél gespuit het, na aanleiding van waarskuwings oor die voorkoms van roes gespuit het. Dr Griessel sê dat heelwat sukses behaal is met die roesvangerprojek, en maan daarteen dat daar nie sonder deeglike oorweging van 'n suksesresep afgesien moet word nie.

        Besluite:

        1. Dat by die Sojaboonroeswerkgroepvergadering bespreek moet word of die indikatorproewe in KwaZulu-Natal voort­gesit moet word, en of daar moontlik aanpassings aan die projek gemaak moet word, in die lig van die waarneming dat die huidige tendens by produsente in KwaZulu-Natal is om voorkomend te spuit.

          Dr de Kock
          Mnr Keun

        2. Dat die moontlikheid om roesvangerproewe in die Oos-Kaap aan te plant ondersoek word.

          Dr de Kock

      2. Notule: Sojaboonroeswerkgroep, 25 Julie 2006

        (Besluit 10.2.1.1 van Sojawerkgroepnotule van 3 Aug­ustus 2007)

        Die lede neem kennis van die notule van die Sojaboon­roeswerkgroep wat op 25 Julie 2006 in Bloemfontein gehou is.

    3. Sclerotinia

      1. Proefwerk – terugvoering

        Dr Griessel versoek Dr de Kock om die vergadering vlugtig in te lig oor die huidige stand van sclerotinianavorsing. Dr de Kock sê dat hy by die vorige vergadering volledig in dié verband rapporteer het, en noem dat Mnr Henk van der Westhuizen, Dr Caldwell, en Prof Mclaren versoek is om die protokolle ten opsigte van voorgenome navorsing vanaf begin November, die volgende dag in te dien. Hy versoek dat die kantoorpersoneel die nodige opvolgwerk onder­neem.

      2. Sclerotinia-opnames

        (Besluit 10.3.2.1 van Sojawerkgroepnotule 3 Augustus 2007)

        Dr de Kock herinner die vergadering dat hy versoek het dat die sclerotinia-opnames wat die Oesskattingskomitee on­derneem het, as 'n aangaande projek oor die volgende paar jaar onderneem word, en vra Me Scheepers om hieroor verslag te lewer.

        Me Scheepers rapporteer dat die sclerotinia-opname ge­durende Augustus en September onderneem is. Sy meld dat terugvoer ontvang is van 20% van die produsente, wat aangedui het dat 3% van die oppervlakte deur sclerotinia geaffekteer is in die geval van sojabone, en minder as 1% in die geval van sonneblomme. Sy noem dat dit beduidend minder is as die 14,3 en 17,3% besmetting wat onder­skei­delik vir sojabone en sonneblom gedurende die 2005/06 produksie-seisoen gerapporteer is. Sy sê produsente het aangedui dat die droë toestande van die pas afgelope seisoen nie gunstig was vir die ontwikkeling van sclerotinia nie. Sy berig dat die meeste gevalle van sojaboonroes voorgekom het in KwaZulu-Natal, en wel te Dundee en Vryheid, en in Mpumalanga, waar sojaboonroes in Ermelo en in die Hoëveldrifgedeelte, waar Leandra, Secunda en Trichardt geleë is, aangemeld is. Sy sê dat slegs een geval van sonneblomroes gerapporteer is, en wél te Petrusburg in die Vrystaat. Me Scheepers bevestig dat die sclerotinia-ondersoek voortaan deurlopend onderneem sal word.

        Besluit:

        1. Dat kennis geneem word dat die sclerotinia-opnames deur die Oesskattingskomitee vir die volgende paar jaar onderneem sal word.

          Lede

  11. Saad

    1. Terughouding van graan as saad

      Dr Griessel noem dat Mnr Pietman Botha by 'n vorige vergadering aangedui het dat hy beoog om 'n projek­aansoek rakende die vergelyking van nuwe saad met teruggehoude graan as saad in te dien. Hy noem dat daar deeglik besin moet word wanneer só 'n proef onderneem word, en dat hy dit sou verkies indien 'n saadmaatskappy saam met produsente by dergelike proewe betrokke is. Mnr Keun bevestig dat die projekaansoek ontvang is, en na GraanSA terugverwys is met die versoek dat 'n volledige projekvoorlegging ingedien word vir oorweging van be­fondsing. Mnr van Zyl rapporteer dat Mnr Botha reeds met Mnr Lamprecht onderhandel het oor die proewe in die oostelike gebiede, en terugvoer inwag vanaf Mnr Leon Weber, wat die proef in die Brits-omgwing sal onderneem.

      Dr Griessel verwys die lede na die artikel "Farm-saved seed not a sustainable option for soybean production" wat as deel van die dokumentasie van die vergadering aan die lede beskikbaar gestel is, en wys daarop dat Mnr Antony Jarvie in gemelde artikel aandui dat heelwat werk in dié verband in Amerika onderneem is, en dat beter resultate met nuut-aangekoopte saad in 71% van die gevalle behaal is.

      Besluit:

      1. Dat kennis geneem word dat 'n volledige projekvoor­legging ingedien sal word vir oorweging van befondsing van 'n navorsingsprojek waar teruggehoude en nuwe saad met mekaar vergelyk word.

        Lede

  12. Biobrandstof

    1. Draft biofuels industrial strategy of the Republic of South Africa

      (Besluit 12.1.1 van die notule van die Sojawerkgroep 3 Augustus 2007)

      Dr Griessel rapporteer dat Mnr Scholtemeijer hom na afloop van die jaarvergadering van die Animal Feed Manufacturers' Association (AFMA) voorsien het van 'n inligtingstuk, waarin oor biobrandstowwe berig word dat "since then major role players and potential investors re-evaluated the overall project by doing more in-depth cost analysis and re-costing exercises to determine the economic viability of these biofuel plants ... Government is further still considering what its contribution should be towards the biofuels industry due to the fact that this industry is not economically viable without its support". Hy doen aan die hand dat die saak rakende die vestiging van 'n plaaslike biobrandstofbedryf oorstaan totdat klarigheid verkry is oor die Regering se biobrandstofstrategie.

      Besluit:

      1. Dat die saak rakende die vestiging van 'n plaaslike biobrandstofbedryf oorstaan totdat klarigheid verkry is oor die Regering se biobrandstofstrategie.

        Mnr Keun

    2. Aansoek om rabat – vordering

      (Besluit 12.2.1 van die notule van die Sojawerk­groep­vergadering van 3 Augustus 2007)

      Dr Griessel bevestig dat SASOL se aansoek om 'n rabat goedgekeur is met ingang 1 Julie 2008, en dat daar vanaf gemelde datum vir 'n tydperk van drie jaar geen invoer­heffing op sojabone vir die produksie van sojaboonoliekoek met die oog op biodieselvervaardiging sal wees nie. Hy noem dat daar ook by die AFMA jaarvergadering melding gemaak is dat SASOL se aansoek om die toestaan van 'n volle rabat goedgekeur is, maar dat 'n uitslag op AFMA se aansoek om 'n volle rabat op die invoertarief op soja­boonoliekoek vir gebruik in die veevoerbedryf steeds ingewag word. Hy sê dat AFMA-lede 'n jaarlikse besparing van nagenoeg R60m sal bewerkstellig indien die rabat toegestaan word. Mnr van Zyl is die mening toegedaan dat verdere druk op die ekonomiese lewensvatbaarheid van die plaaslike biodieselbedryf geplaas sal word indien AFMA se aansoek suksesvol sou wees.

      Besluit:

      1. Dat die saak rakende die veevoervervaardigers se aan­soek om 'n rabat oorstaan na 'n volgende vergadering.

        Mnr Keun

  13. Tegnologie-oordrag

    1. Inligtingsdae 2007/2008: datums en terug­voering

      26 Februarie Sojaboonproewe: demonstrasiedag, Universiteit van Pretoria
      3 September Sojabooncultivarevaluasiekomiteevergadering
      3-4 September "No-Till" Klub, KwaZulu-Natal
      2008 LNR-IGG Inligtingsdag

  14. Ander sake

    1. Inligting vir plasing op die webtuiste – nuus­brokkies

      Dr Griessel herinner die lede om nuusbrokkies oor in­teressanthede, nuwe aanstellings en dies meer deur te gee vir plasing op die webtuiste. Mnr van Wyk rapporteer dat hy tans 'n foto-databasis van sojaboonverbouing saamstel, en dat die versoek gerig is dat die databasis op die webtuiste beskikbaar gestel sal word. Mnr du Plessis noem dat 'n aantal inligtingstukke oor die pas-afgelope Super­sojakompetisie beskikbaar is vir belangstellendes.

    2. Opname ten opsigte van besoeke aan die PNS-webtuiste

      Mnr Keun rapporteer op versoek van Dr Griessel dat die Werkgroep reeds by twee geleenthede versoek is om aan te dui wie die PNS webblad besoek en insette te lewer ten opsigte van sleutelwoorde wat tipies verwant sou wees aan die PNS se werksaamhede, en wat soektogte na PNS-verwante inligting sal vergemaklik.

    3. Produksiekoste: gewasse

      Dr Griessel stel Mnr van Zyl aan die woord. Mnr van Zyl lig die lede in dat GraanSA se projek rakende die samestelling van produksiekoste-begrotings vir die verskillende ge­wasse in die verskillende gebiede afgehandel is. Hy rap­porteer dat die produksiekoste-begrotings vir gewasse, wat onder meer mielies, sojabone, grondbone, en sonne­blom insluit, op die webblad van GraanSA beskikbaar gestel is. Hy noem dat die inligting ook verkry kan word deur met Mnr Pietman Botha van GraanSA in verbinding te tree. Hy noem dat opsommings van die produksie-koste begrotings vir sojabone en mielies beskikbaar gestel kan word aan die lede.

      Dr Griessel wys daarop dat Mnr Deon Joubert, Vise-Voorsitter van die Raad van die PNS, koste-opnames ge­doen het van mielies, koring, sojabone, canola en lupiene, en dat dié koste-opnames van GraanSA se produksiekoste-begrotings sal verskil, aangesien Mnr Joubert nie vaste kostes byreken nie. Hy noem dat die sg. 'combuds'-stelsel ten doel het om vas te stel hoe lonend 'n bepaalde gewas is in vergelyking met 'n ander gewas. Mnr van Zyl rapporteer dat GraanSA produksiekoste-begrotings vir die hele somer­graanproduksiegebied opgestel het, en dat die somer­graanproduksiegebied in 'n aantal homogene produk­siegebiede verdeel is. Hy noem dat KwaZulu-Natal in sy geheel as een produksiegebied beskou word, terwyl Mpumalanga in vier of vyf gebiede, die Brits-omgewing in droëland- en besproeiingsgebiede, en die Oos-Vrystaat in twee gebiede verdeel is, terwyl die Noordwes Vrystaat as 'n afsonderlike streek behandel word.

      Besluit:

      1. Die lede neem kennis dat GraanSA se projek rakende die samestelling van produksiekoste-begrotings vir die ver­skillende gewasse in die verskillende gebiede afgehandel is.

        Mnr Keun

    4. Grondgedraagdesiektesimposium

      Dr Griessel stel Dr de Kock aan die woord. Dr de Kock rapporteer dat die grondgedraagdesiektesimposium jaar­liks onder leiding van Dr Sandra Lamprecht aangebied word by die Instituut vir Plantbeskerming op Stellenbosch. Hy noem dat die geïntegreerde beheer van grondge­draagde siektes by verskillende gewasse hierdie jaar indringend bespreek is, en dat die gebruik van wisselbou om grondgedraagde siektes te beheer onder andere onder die loep geneem is. Hy sê die mees effektiewe aanwending van die bioberokingseffek van canola en die hele brassica-familie, is ook bespreek. Hy noem dat twee van die sestien lesings wat oor twee dae aangebied is, deur internasionale sprekers gelewer is, en dat die res deur plaaslike kundiges aangebied is. Hy wys daarop dat die handelinge van die simposium beskikbaar is by die kantore van die PNS.

  15. Datums van volgende vergaderings

    Die volgende vergadering van die Sojawerkgroep is ge­skeduleer vir 4 Desember 2007.

  16. Afsluiting

    Die Voorsitter bedank die teenwoordiges vir insette gele­wer. Die vergadering verdaag om 13:25.